Hyn në fuqi vendimi për ndalimin e dinarit në Kosovë
Nga kjo e enjte (1 shkurt) do të hyjë në fuqi rregullorja e Bankës Qendrore të Kosovës (BQK) mbi operacionet me para të gatshme, por autoritet kosovare lanë të hapur mundësinë për një periudhë kalimtare për t’iu përgjigjur në mënyrë adekuate shqetësimeve të komunitetit serb në Kosovë që vazhdon të përdorë në mënyrë ilegale dinarin serb për pagesa/transaksione.
Zëvendëskryeministri i Kosovës, Besnik Bislimi, në një konferencë për shtyp të mërkurën, tha se ekzekutivi do të sigurohet që implementimi i rregullores së BQK-së nuk do të nënkuptohet sikur përpjekje për ndalimin e transfereve nga Serbia, por nё kёtё fazё do tё investojё nё informimin e bizneseve dhe qytetarёve e jo nё masa ndёshkuese, veçanёrisht pas presionit ndёrkombёtar.
“Qeveria e Republikёs sё Kosovёs është e pёrkushtuar qё periudha eventuale tranzitore tё sigurojё qё qytetarёt tё adaptohen sa mё shpejtё, sa mё lehtё dhe pa dёmtime. Mekanizmat e qeverisё qё kanё pёr obligim zbatimin nё praktikё tё kёsaj rregulloreje, do tё fokusohen qё nё kёtё fazё tranzitore tё investojnё mё shumё nё informim dhe edukim tё bizneseve dhe qytetarёve”, tha Bislimi.
Në zonat e banuara me shumicë serbe në Kosovë, përveç valutës euro, deri tani është përdorur edhe dinari serb. Në katër komunat veriore – Mitrovicë e Veriut, Leposaviq, Zveçan dhe Zubin Potok – çmimet nëpër dyqane janë shënuar me dinarë. Viteve të fundit është praktikuar edhe importimi i dinarëve nga Serbia, por nga 1 shkurti kjo praktikë pritet të ndalet.
BQK-ja njoftoi ndërkohë se edhe veprimtaria e një prej rrjeteve më të mëdha të ATM-ve dhe degëve bankare në Serbi “Komercijalna Banka AD Beograd” përfundoi vullnetarisht pas 18 viteve operimi në Kosovë – kjo bankë ishte licencuar nga BQK-ja për operim në vitin 2007 dhe operoi në komunën e Mitrovicës dhe tetë nën-degë tjera në territorin e Kosovës.
“Pas kalimit të afatit të paraparë për operime bankare, me datë 31 janar 2024, janë përmbyllur të gjitha depozitat bankare ndaj qytetarëve, ndaj BQK-ja konstaton pushimin e aktivitetit të kësaj dege bankare në Kosovë. Procedurat tjera të arkivimit të dokumentacionit dhe aspekteve të ndërlidhura, realizohen në pajtim me legjislacionin në fuqi”, u tha në njoftim.
Për shkak të situatës së brishtë në pjesën veriore të vendit, posaçërisht pas përshkallëzimit të tensioneve vitin e kaluar që kulmuan pas sulmit terrorist të paramilitarëve serbë në Banjë të Zveçanit, bashkësia e organizuar ndërkombëtare kërkoi nga Qeveria e Kosovës që ta shtyjë implementimin e vendimit dhe t’u japë më shumë kohë serbëve lokalë që të adaptohen.
Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Britania e Madhe, Gjermania, Franca dhe Italia, kërkuan që Kosova ta pezullojë zbatimin e rregullores së BQK-së, duke konsideruar se pezullimi i vendimit duhet të bëhet për të mundësuar një periudhë të mjaftueshme tranzicioni dhe komunikim të qartë dhe efektiv publik midis autoriteteve qendrore dhe serbëve lokalë në veriun e vendit.
